Skip to main content

Prawidłowe uszczelnienie fundamentów na etapie budowy nie tylko zwiększa żywotność konstrukcji, ale zmniejsza także ryzyko występowania w obiekcie niebezpiecznej dla zdrowia wilgoci, która sprzyja rozwojowi szkodliwych pleśni i grzybów. Z tego powodu hydroizolacja ścian fundamentowych w nowych budynkach stanowi podstawę dla wykonania dalszych robót budowlanych.

W obiektach istniejących natomiast nieprawidłowo wykonana lub uszkodzona hydroizolacja powinna zostać naprawiona, nawet jeśli wymaga to przeprowadzenia trudnych i uciążliwych prac. Zabezpieczenie przeciwwilgociowe zawsze należy wykonać ze szczególną starannością i w sposób uwzględniający warunki techniczne oraz ekonomię przedsięwzięcia.

Czym jest hydroizolacja ścian fundamentowych?

Hydroizolacja ścian fundamentowych określana jest również mianem izolacji pionowej. Zadaniem warstw hydroizolacyjnych jest ograniczenie możliwości wnikania wilgoci w ściany fundamentowe oraz w ściany piwnic. W budownictwie stosuje się 3 typy hydroizolacji pionowej:

  • lekką (przeciwwilgociową) – kiedy poziom wód gruntowych jest niski, a grunt przepuszczalny;
  • średnią (przeciwwodną) – przy okresowo podnoszącym się poziomie wód gruntowych i przepuszczalnym gruncie;
  • ciężką (przeciwwodną) – kiedy poziom wód gruntowych jest wysoki, a grunt gliniasty i nieprzepuszczalny.

Izolację ciężką stosuje się również przy okresowo podnoszącym się poziomie wód gruntowych, kiedy woda wywiera nacisk na ściany fundamentowe przy nieprzepuszczalnym gruncie.

Dlaczego wykonuje się hydroizolację fundamentów?

Działanie wody na ściany fundamentowe nigdy nie jest korzystne. Umożliwiając rozwój grzybów i pleśni, woda przyczynia się do stworzenia warunków szkodliwych dla zdrowia człowieka. Powoduje również degradację materiałów budowlanych, prowadząc do osłabienia konstrukcji budynku.

Hydroizolacja znana w starożytności

Z niszczycielskiej siły wód gruntowych zdawano sobie sprawę już w starożytności. Skuteczne próby radzenia sobie z tym problemem podejmowano choćby w starożytnym Egipcie. Około 700 roku p.n.e. grecki filozof Herodot pisał w Dziejach o wyspie usypanej na bagnach z popiołu i ziemi, uszczelnianej regularnie dostarczanym na nią popiołem.

Już wówczas z całą pewnością znane były więc ludzkości uszczelniacze w postaci zapraw gliniano-popiołowych oraz popiołowo-wapiennych. Zawierający sole alkaliczne niedopalony popiół z węgla drzewnego ma właściwości hydrofobowe, które znali i wykorzystywali starożytni.

Współczesna hydroizolacja fundamentów

Oczywiście współczesna izolacja wodna jest daleko bardziej skuteczna, a jej stosowanie znacznie bardziej powszechne niż jeszcze w czasach przed II wojną światową, nie mówiąc o średniowieczu czy starożytności. Dzisiejsza izolacja przeciwwodna chroni przed:

  • zawilgoceniem budynku – poza pleśnią i grzybami oraz degradacją konstrukcji wilgoć powoduje również problemy z prawidłowym ogrzaniem pomieszczeń;
  • degradacją ścian objawiającą się odpadaniem tynku lub okładzin elewacyjnych;
  • pogorszeniem się właściwości termoizolacyjnych budynku – osłabiony z powodu działania wody fundament jest źródłem mostków termicznych, co prowadzi do zwiększenia strat ciepła, a także przemarzania fundamentów;
  • degradacją fundamentu na skutek korozji – woda w sposób nieunikniony oddziałuje negatywnie na materiały budowlane, prowadząc do ich korozji.

W jaki sposób woda działa na fundamenty?

W obiektach budowlanych woda oraz wilgoć powodują obciążenia w obrębie fundamentów. Wyróżnia się trzy typy takich obciążeń:

  • obciążenie wilgocią gruntową;
  • obciążenie wodą gruntową pod ciśnieniem;
  • obciążenie wodą infiltracyjną (podziemną, gromadzącą się na skutek przesiąkania wód opadowych i powierzchniowych) niespiętrzającą się i spiętrzającą się.

Dla prawidłowego zaizolowania budynku istotne jest zidentyfikowanie każdego z tych obciążeń. Innej izolacji będzie wymagał fundament narażony na działanie wilgoci z gruntu, a innej stale poddawany obciążeniu spiętrzającą się wodą podziemną.

Izolacja fundamentów na etapie budowy

Wykonanie dobrej hydroizolacji fundamentów na etapie budowy jest kluczowe. Pozwala uniknąć uciążliwych i kosztownych prac naprawczych podczas eksploatacji budynku. Proces przeprowadzenia prac hydroizolacyjnych zawsze należy rozpocząć od identyfikacji obciążeń (wilgoć, woda infiltracyjna, gruntowa pod ciśnieniem) i na tej podstawie dobrać odpowiednie materiały izolacyjne. Można podzielić je według różnych kryteriów, np. na:

  • materiały bitumiczne – emulsje, roztwory, masy oraz lepiki asfaltowe, polimerowo-bitumiczne masy uszczelniające (papa, KMB);
  • z tworzyw sztucznych – membrany, folie, polimerowe masy uszczelniające dyspersyjne (powłoki żywiczne, folie w płynie);
  • mineralne – mikrozaprawy, bentonity.

Materiały uszczelniające można również podzielić inaczej, wyróżniając:

  • bezszwowe – folie w płynie, masy KMB, mikrozaprawy;
  • rolowe – papy, membrany i folie;
  • przeznaczone do uszczelnień szczelin i dylatacji – taśmy, kity.

Nie wszystkie z wymienionych materiałów zalecane są do wykonania hydroizolacji fundamentów – czy to ze względu na małą odporność na uszkodzenia, czy trudność w aplikacji. Niektóre z nich używane są wyłącznie miejscowo, np. do uszczelnień przepustów przez ściany fundamentowe.

Po ustaleniu obciążeń i doborze odpowiednich materiałów izolacyjnych ostatnim etapem jest prawidłowe wykonanie hydroizolacji.

Izolacja istniejących fundamentów

Hydroizolacja na etapie budowy obiektu stanowi dziś jeden z niezbędnych etapów prac przy fundamentach. W budynkach istniejących można jednak natknąć się na usterki wskazujące na kłopoty z izolacją wodną. Wśród najczęściej pojawiających się problemów są:

  • zupełny brak hydroizolacji;
  • niewłaściwy dobór materiałów do obciążeń;
  • nieprawidłowe wykonanie izolacji przeciwwilgociowej czy przeciwwodnej;
  • uszkodzenia mechaniczne (np. na etapie zasypywania fundamentu);
  • degradację materiałów użytych do hydroizolacji.

W zależności od skali problemu oraz możliwości technicznych i opłacalności ekonomicznej z uszkodzeniami hydroizolacji profesjonalne firmy radzą sobie, stosując różne rozwiązania. Są to najczęściej:

  • konwencjonalna wymiana lub założenie materiału izolującego połączone z odkryciem fundamentu od zewnątrz budynku;
  • iniekcje strukturalne i kurtynowe stosowane od wewnątrz budynku;
  • metody hybrydowe – połączenie iniekcji i częściowego odkrycia fundamentu.

Dobór właściwej metody zawsze musi być uzasadniony technologicznie i finansowo.

Podsumowanie

Niezależnie od tego, czy hydroizolacja przeprowadzana jest w budynku nowo budowanym, czy też naprawiana lub aplikowana w obiekcie istniejącym, zawsze najbardziej istotne w całym procesie są:

  • właściwy dobór zabezpieczenia w stosunku do obciążeń;
  • wybór materiałów odpowiedniej jakości;
  • staranne, profesjonalne przeprowadzenie prac.

Tylko połączenie tych trzech elementów zapewnia trwałość konstrukcji i hydroizolacyjną odporność budynku.

Przemysław Skrzydło

Specjalista ds. hydroizolacji Od 16 lat specjalizuję się w zagadnieniach hydroizolacyjnych, swoje doświadczenie budowałem w oparciu o liczne szkolenia czołowych Producentów materiałów Izolacyjnych. Ponadto jestem współwłaścicielem firmy PROIZOL – specjalistyczne wykonawstwo, projektowanie hydroizolacji, renowacja zabytków.